رتبه بندي و ارزيابي دانشگاه هاي دولتي تحت نظارت وزارت علوم در سال ۱۳۹۹-۱۳۹۸ اعلام شد

به گزارش اداره كل روابط عمومي وزارت علوم به نقل از پايگاه استنادي علوم جهان اسلام، دكتر محمدجواد دهقاني سرپرست ISC با اعلام اين خبر اظهار داشت: از اواخر سال ۹۸ با ابلاغ رسمي وزير محترم علوم، تحقيقات و فناوري عملاً ارزيابي و رتبه بندي دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشي كشور را با شاخص‌ها و معيارهاي مصوب كارگروه تخصصي رتبه بندي در وزارت علوم آغاز كرد.

وي افزود: رهبر معظم انقلاب در ديدار دانشگاهيان در ماه رمضان سال ۹۸ بر ضرورت «ارزيابي و رتبه بندي دانشگاه ها» تاكيد فرموده و بر تعيين معيارها و مزيت‌هاي لازم براي رتبه بندي به منظور ارتقاي كيفي دانشگاه‌ها و ايجاد رقابت مثبت تاكيد نمودند.

دكتردهقاني اظهار داشت: هرچند در طول ۱۰ سال گذشته رتبه بندي دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشي كشور توسط گروه رتبه بندي پايگاه استنادي علوم جهان اسلام انجام مي‌شد اما در سال ۹۹ رتبه بندي و ارزيابي دانشگاه‌هاي دولتي تحت نظارت وزارت علوم با معيارها و شاخص‌هاي جديد و نيز روش‌شناسي كاملاً متفاوت نسبت به قبل و نيز با هماهنگي و نظارت كامل كارگروه تخصصي رتبه بندي در وزرات عتف توسط پايگاه استنادي علوم جهان اسلام ( ISC ) انجام گرفت و نتايج آن اعلام شد.

وي افزود: هر چند تلاش و كوشش‌هاي بي نظير تمامي دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشي در رشد و شتاب علمي در عرصه‌هاي بين‌المللي بخصوص در سال‌هاي اخير و همزمان با تشديد تحريم‌هاي بين المللي قابل تقدير است، با اين حال بر اساس اسناد بالادستي نظير نقشه جامع علمي كشور و سياست‌هاي كلان علم و فناوري ضرورت توجه و تاكيد بر تمام ابعاد توسعه علمي و ماموريت‌هاي چند جانبه دانشگاه‌ها به خصوص تاكيد به نقش و حضور دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشي كشور در جامعه، اثر گذاري اقتصادي و اجتماعي، توجه به مهارت افزايي و كار آفريني، توسعه و گسترش شركت‌هاي دانش‌بنيان و اشتغال‌زايي، بين المللي سازي آموزش عالي و مشاركت‌هاي بين المللي در آموزش و پژوهش، تاكيد به ترويج فرهنگ شاگرد‌پروري و مسايل فرهنگي و اسلامي و حضور پر رنگ اساتيد و دانشجويان در كرسي‌هاي نظريه پردازي و غيره سبب مي‌شود به مساله رتبه بندي و ارزيابي دانشگاه‌ها به صورت متمايزي نگريسته شود.

سرپرست ISC در ادامه گفت: در اين رتبه بندي، معيارهاي كلي در ارزيابي و رتبه بندي دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالي در ۶ حوزه آموزش (با وزن ۳۰ درصد)، پژوهش (با وزن ۲۵ درصد)، فناوري و نوآوري (با وزن ۲۰ درصد)، بين المللي سازي (با وزن ۱۰ درصد)، اثرگذاري اقتصادي (با وزن ۱۰ درصد) و خدمات اجتماعي، زير ساخت و تسهيلات (با وزن ۵ درصد) مي‌باشد كه هر كدام از اين معيارهاي اصلي، به تعدادي شاخص اصلي و زير شاخص تقسيم مي‌شوند كه عملكرد دانشگاه در هر يك از آنها به صورت جداگانه ارزيابي مي‌شود. تعداد شاخص‌هاي به كار گرفته شده در رتبه بندي جديد ۱۰۴ شاخص و زيرشاخص است كه در جدول زير بر اساس هر معيار اصلي نشان داده شده است.

وي در ادامه گفت: بر اساس روش شناسي جديد و بر مبناي شاخص‌هاي مصوب كارگروه تخصصي رتبه بندي در وزارت علوم، اطلاعات مورد نياز رتبه بندي دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشي از سه طريق جمع آوري شده است: اطلاعات پژوهشي كه جمع آوري آن بر عهده گروه رتبه بندي پايگاه استنادي جهان اسلام مي‌باشد، خوداظهاري دانشگاه‌ها كه از طريق تكميل پرسشنامه الكترونيكي رتبه بندي توسط رابطين محترم در دانشگاه‌ها به دست مي‌آيد و نيز برخي اطلاعات آموزشي كه از طريق وزارت علوم يا سازمان‌هاي زير مجموعه در اختيار گروه رتبه بندي قرار داده مي‌شود.

دكتردهقاني گفت: روش‌شناسي رتبه بندي به صورت كامل در وب سايت رتبه بندي پايگاه استنادي علوم جهان اسلام در دسترس دانشگاه‌ها قرار خواهد گرفت. بر اساس روش شناسي موجود، كليه اطلاعات جمع آوري شده در سال‌هاي ۹۵ الي ۹۷ بوده است. دليل انتخاب اين بازه زماني تكميل كليه اطلاعات مورد نياز در شاخص‌ها و معيارهاي مورد نياز بوده است.

وي ادامه داد: در رتبه بندي سال ۹۹، مجموعاً تعداد ۱۰۳ دانشگاه حضور داشتند كه اطلاعات آنها مورد بررسي و ارزيابي قرار گرفت و بر اساس ماموريت هر يك دسته بندي شده و مورد رتبه بندي قرار گرفته‌اند. تفاوت اين دسته بندي با رتبه بندي سال‌هاي پيش، در دسته بندي دانشگاه‌هاي علوم كشاورزي به صورت مستقل مي‌باشد.

آمار حضور دانشگاه‌ها بر اساس نوع دانشگاه به شرح زير مي‌باشد.

سرپرست ISC گفت: با توجه به اينكه رتبه بندي با روش شناسي جديد براي اولين بار در سال ۹۹ انجام شده است، بدون ترديد در برخي موارد ممكن است سوالات و ابهاماتي وجود داشته باشد كه تلاش خواهد شد اطلاعات و جزييات كامل از طريق داشبورد اختصاصي در وبگاه ISC در اختيار دانشگاه‌ها قرار گيرد. با اين حال كليه پيشنهادهايي كه توسط برخي دانشگاه‌ها ارسال شده جمع آوري شده تا در سال آينده در كارگروه تخصصي رتبه بندي در وزارت عتف بررسي و مد نظر قرار گيرد.

دكتردهقاني ادامه داد: مهم‌ترين چالش موجود در رتبه بندي سال جاري عدم اطلاعات كافي، شفافيت و نيز مستندات در شاخص‌هاي آموزش، نوآوري، فنآوري، اثر گذاري اقتصادي و نيز خدمات اجتماعي، زير ساخت و تسهيلات بود. كه به طور خاص به برخي موارد به شرح زير اشاره مي‌شود:

• عدم ارسال اطلاعات كامل و مستندات مربوط به بخش خود ارزيابي توسط برخي دانشگاه‌ها
• عدم دقت لازم در تكميل پرسشنامه در پروفايل دانشگاه‌ها از جمله آمار مربوط به شاخص‌هاي نسبت تعداد پايان نامه‌هاي تقاضا محور، تجاري سازي فناوري، كارآفريني، ارتباط با صنعت و جامعه، قراردادهاي ارتباط با صنعت و جامعه و نيز شاخص‌هاي مرتبط با زيرساخت و تسهيلات و امكانات دانشگاه
• عدم ارسال اطلاعات ضروري نظير تدوين دوره نوآوري در آموزش، مهارت افزايي در آموزش، بازنگري برنامه‌هاي درسي، تدوين برنامه‌هاي درسي به مديريت آموزشي وزارت عتف و در نتيجه عدم كامل بودن اطلاعات برخي از دانشگاه‌ها در اين خصوص
• و...

سرپرست ISC گفت: از آنجا كه اين اطلاعات از اهميت زيادي برخوردار بوده و برخي از دانشگاه‌ها موارد را تكميل و يا مستدات را ارائه نكرده بودند در فرايند رتبه بندي مشكلات زيادي ايجاد و موجب تاخير در اعلام نتايج شد. اميد است در سال آينده با هماهنگي بيشتر وزارت عتف با دانشگاه‌ها و نيز ارايه راهنمايي‌هاي لازم براي شفاف سازي كامل در پرسشنامه و نيز دريافت دقيق اطلاعات مورد نياز، اين چالش‌ها برطرف و دقت كافي در اين خصوص صورت گرفته تا خطاي ناشي از اين كار به كمترين ميزان ممكن برسد.

دكتردهقاني ادامه داد: نتايج رتبه بندي سال ۹۹ با توجه به تصميم كارگروه تخصصي رتبه بندي بر اساس چند بخش مختلف از جمله دانشگاه‌هاي جامع، دانشگاه‌هاي صنعتي، دانشگاه‌هاي علوم كشاورزي و هنر و نيز به صورت درهمكرد دانشگاه‌هاي جامع و صنعتي محاسبه و منظور شده است.

وي افزود: در هر بخش با توجه به نزديك بودن امتيازات و نيز رتبه‌هاي دانشگاه‌ها انتخاب بازه‌هاي رتبه‌اي به جاي رتبه مطلق پيشنهاد و اجرا شده و بر اين اساس، همه دانشگاه‌هاي حاضر در رتبه بندي به صورت بازه مشخص محاسبه و اعلام شده است.

دكتر دهقاني گفت: بدين صورت كه براي تمام دانشگاه‌هاي جامع تا رتبه ۴۰، بازه‌هاي ۱۰ تايي تعريف شده است. دسته اول ۱۰ دانشگاه اول بوده كه با توجه به امتياز كسب شده در بازه رتبه‌اي (۱۰-۱) قرار دارند، دسته دوم ۱۰ دانشگاه دوم هستند كه در بازه رتبه‌اي (۲۰-۱۱) قرار دارند، دسته سوم ۱۰ دانشگاه سوم هستند كه در بازه رتبه‌اي (۳۰-۲۱) قرار دارند و دسته چهارم ۱۰ دانشگاهي هستند كه در بازه رتبه‌اي (۴۰-۳۱) قرار دارند و ساير دانشگاه‌ها در دسته پنجم و در رتبه ۴۱+ قرار مي‌گيرند.

وي افزود: در گروه دانشگاه‌هاي صنعتي، تمام دانشگاه‌ها در دسته‌هاي ۵ تايي قرار مي‌گيرند و دسته اول ۵ دانشگاه اول هستند كه در بازه رتبه‌اي (۵-۱) قرار دارند، دسته دوم ۵ دانشگاه دوم هستند كه در بازه رتبه‌اي (۱۰-۶) قرار دارند، دسته سوم ۵ دانشگاه سوم هستند كه در بازه رتبه‌اي (۱۵-۱۱) قرار دارند و ساير دانشگاه‌ها در دسته چهارم و در رتبه ۱۶+ قرار مي‌گيرند. در بخش درهمكرد دانشگاه‌ها نيز به شيوه بالا براي دانشگاه‌هاي صنعتي و جامع اعلام شده است با اين تفاوت كه براي اين دانشگاه‌ها بازه‌هاي ۱۵ تايي اعلام شده و دانشگاه‌هايي كه در بازه رتبه‌اي ۱۵-۱ قرار دارند به عنوان دانشگاه‌هاي دسته اول معرفي شده‌اند.

دكتر دهقاني در ادامه اظهار داشت: چنانچه دو يا چند دانشگاه داراي رتبه مشابهي باشند، تعداد دانشگاه‌ها در آن بازه بيشتر خواهد بود و به همين نسبت به عدد بازه بعدي اضافه خواهد شد، به عنوان مثال در رتبه بندي درهمكرد دانشگاه‌هاي صنعتي و جامع و در بازه رتبه‌اي ۴۵-۳۱ تعداد دانشگاه‌ها به جاي ۱۵ دانشگاه، ۱۶ دانشگاه است و به همين دليل بازه رتبه‌اي بعدي به جاي ۴۶ از ۴۷ شروع شده است.

دكتردهقاني تاكيد كرد: نكته‌اي كه بيان آن حائز اهميت است تفاوت جايگاه دانشگاه‌ها در دو رتبه بندي دانشگاه‌هاي جامع و صنعتي با درهمكرد دانشگاه‌ها مي‌باشد، بدين صورت كه ممكن است دانشگاهي در رتبه بندي دانشگاه‌هاي جامع داراي رتبه بهتري نسبت به يك دانشگاه باشد ولي در رتبه بندي درهمكرد در بازه رتبه‌اي پايين‌تري قرار گرفته باشد. اين تغيير در رتبه به دليل شيوه نرمال سازي است كه در هر شاخص نسبت به دانشگاه اول انجام مي‌گيرد و با تغيير دانشگاه‌ها ممكن است دانشگاه اول تغيير كند و به دنبال آن رتبه دانشگاه هم تغيير كند.

دكتردهقاني گفت: از مزيت‌هاي رتبه بندي فوق امكان ارتقاي جايگاه دانشگاه‌ها بر اساس اطلاع از نقاط ضعف خود و برطرف نمودن آنها و نيز تاكيد و استمرار در نقاط قوت در رتبه بندي براي سال‌هاي آينده است، بدين صورت كه با توجه به اطلاعاتي كه دانشگاه‌ها از نحوه عملكرد خود در رتبه بندي حاضر به دست مي‌آورند مي‌توانند به منظور عملكرد بهتر برنامه ريزي و سياست گذاري داشته باشند.

وي افزود: دانشگاه‌ها مي‌توانند با مراجعه به پروفايل خود جزئيات عملكرد را در هر شاخص ملاحظه كنند، ضمناً نتايج رتبه بندي در وب سايت رتبه بندي به آدرس https://ur.isc.ac براي عموم در دسترس است و روش شناسي آن نيز به صورت واضح در همين وبگاه قرار داده خواهد شد. لازم به ذكر است رتبه تمام دانشگاه‌هاي هم بازه يكسان بوده و ترتيب قرار گرفتن آنها در هر بازه بر اساس حروف الفبا بوده است.

وي افزود: نكته قابل توجه اين است كه اساساً براي دانشگاه‌ها، رتبه بندي نبايد به يك هدف تبديل شود بلكه ابزاري است كه دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشي را در طي مسير پيموده شده راهنمايي كند و با اطلاع از نقاط قوت و ضعف خود امكان اصلاح مسير و بخصوص حركت در راستاي توسعه علمي همه جانبه سازمان و در نتيجه كشور را مشخص نمايد. لذا دقت شود كه وجود دانشگاه‌ها و مراكز آموزش عالي در هر جايگاه و رتبه موجب كاهش ارزش آنها نخواهد شد و قطعاً با تاكيد بر نقاط قوت و برطرف نمودن نقاط ضعف قادر خواهند بود در مسير ماموريت همه جانبه خود ادامه دهند.

لينك خبر: https://www.msrt.ir/fa/news/60978